Idea utworzenia Parku powstała w latach dwudziestych XX w. W latach trzydziestych powstają w Puszczy Kampinoskiej pierwsze rezerwaty (Granica, Sieraków, Zamczysko), które obecnie są obszarami ochrony ścisłej w Kampinoskim Parku Narodowym i mają znacznie większą powierzchnię.
Wydmy są najważniejszym elementem budowy terenu Puszczy. Występują one w dwóch formach: łukowej (parabolicznej) oraz wałów wydmowych. Najczęściej spotykane są wydmy paraboliczne, o zwróconym ku wschodowi czole i ramionach wyciągniętych ku zachodowi i północnemu zachodowi.
Tereny bagienne powstały w odciętych od głównego nurtu korytach Prawisły. W zbiornikach stojących następowało odkładanie się substancji organicznej i postępował proces wypłycania się. Żyzne i wilgotne podłoże opanowywała roślinność bagienna i szuwarowa.
Z ich obumarłych szczątków zaczęły tworzyć się pokłady torfu, co doprowadziło do powstania torfowisk niskich. w późniejszych okresach część z nich została opanowana przez roślinność leśną - bagienne lasy olchowe i brzozowe, reszta pozostała w stanie otwartym. Pierwotne stosunki przyrodnicze zakłócił dopiero na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci człowiek, przez osuszenie i zamianę bagien na łąki i pastwiska.